اجرای نمای خشک

در عصر معماری مدرن، نمای خشک به عنوان یک روش نوین در اجرای پروژه‌ های ساختمانی جلوه ویژه‌ ای پیدا کرده است. این روش با ویژگی هایی چون سرعت بالا در اجرا، کاهش وزن ساختمان و ایجاد نماهای زیبا و بادوام، یک گزینه‌ی محبوب برای پروژه ‌های مختلف می‌باشد. در اینجا، مراحل کلی نحوه اجرای نمای خشک را به طور خلاصه مرور خواهیم کرد.

طراحی نمای ساختمان درگذشته کار سخت و زمان بری بود، ولی امروزه به دلیل وجود روش‌های اجرای نمای خشک که یک فناوری جدید در طراحی نما محسوب می‌شود، باعث گردید امکانات فوق‌العاده‌ای را در اختیار طراحان نما قرار دهد، تا بتوانند طرح‌های مدرن‌تری را به کارفرمایانشان ارائه دهند.

در این نوع طراحی نما به خاطر دو پوششه بودن، نمای ساختمان را مجبور به تحمل بارهای اضافه نمی‌نمود و لایه‌های متفاوت نما متحمل بارهای اضافه در ساختمان می‌شدند.

نمای خشک چیست و چه اهمیتی دارد؟

اگر می¬پرسید «نمای خشک چیست؟» باید بگوییم یک روش ساختمانی است که بدون استفاده از ملات و سیمان با استفاده از مصالحی مانند آجر، سنگ، بلوک و دیگر عناصر ساختمانی، نماهای زیبا و مقاوم را ایجاد می‌¬کند. در این روش، مصالح نما به صورت مستقیم بر روی حامل¬‌ها نصب می‌¬شوند و نیازی به استفاده از ملات و سیمان برای اتصال مصالح نیست. نمای خشک برخلاف روش‌¬های سنتی ساختمانی از مصالح قابل حمل و کوچکتری مانند آجرها، سنگ‌ ها، بلوک¬‌ها و تیغه‌¬های فلزی استفاده می¬‌کند که به صورت مستقیم در محل نصب می‌¬گردند. این نوع نماها ممکن است به صورت عمودی، افقی یا ترکیبی از این دو طرح نصب شوند و الگوها و طرح‌¬های مختلفی دارند.

پیشرفت تکنولوژی سبب شده تا اجرای نمای ساختمان مدرن تر از قبل دنبال شود. در این راستا یک سری محصولات نوین برای نما در نظر گرفته می¬شوند. در گذشته چیزی به عنوان اجرای نمای خشک وجود نداشت و از ملات برای اجرای نما استفاده می¬شد؛ اما جنس ملات مناسب هر مصالحی نبود، مثلاً سرامیک های پرسلانی جذب آب کمی دارند و این موضوع سبب می¬شود که چسبندگی ملات ماسه سیمان در این شرایط به صفر برسد. 

در یک بررسی دقیق تر مشخص است که امکان استفاده از سرامیک پرسلانی در نما به روش سنتی وجود ندارد. حتی برای سایر مصالح مثل کورین و ترموود نیز همین شرایط حاکم است. با وجود این محدودیت ها اجرای نمای خشک وارد میدان شد و در نهایت توانست به رتبه خوبی دست یابد.

در واقع اجرای نمای خشک در دو مرحله انجام می‌شود: ۱) «زیرسازی ساختمان» ۲) «چهارچوب خارجی» که بار اصلی نمای خشک به زیرسازی ساختمان، که به‌صورت پایه‌هایی می‌باشند منتقل شده و چهارچوب بیرونی که فقط برای نصب پوشش سبک نهایی می‌باشد باری را تحمل نخواهد نمود.

فیلم مراحل اجرای نمای خشک و پوشش دور پنجره ها با سرامیک

نکاتی کمتر گفته شده در باره اجرای نمای خشک

نمای خشک یک روش مدرن و مقرون به صرفه برای ساخت و ساز است که در آن از مصالح خشک و پیش‌ساخته استفاده می‌شود. این روش، علاوه بر صرفه‌جویی در زمان و هزینه، امکاناتی نظیر کاهش آلودگی هوا و حفظ منابع طبیعی را نیز فراهم می‌کند. اما نکته اجرای نمای خشک چیست؟ یکی از نکات مهم در اجرای این نما، مانند اجرای کرتین وال و اجرای نمای پانچ متال و نمای فلزی طرح دار، استفاده از مصالح با کیفیت و استاندارد است. مصالحی که در این روش استفاده می‌شوند، باید دارای تحمل بالا در برابر عوامل جوی و تغییرات دما باشند.

همچنین، این مصالح باید دارای خواص عایق‌بندی و ضدآب بوده و قابلیت تنفس داشته باشند تا از رطوبت و تراکم بالای هوا جلوگیری کنند. در اجرای نمای خشک، نیاز به نصب سیستم‌های مکانیکی و الکتریکی نیز وجود دارد. این سیستم‌ها باید به صورت کاملاً متناسب با ساختمان و نمای خشک طراحی و نصب شوند. به عنوان مثال، سیستم‌های تهویه مطبوع و گرمایشی باید برای تأمین راحتی و کیفیت هوا در ساختمان، به درستی نصب شوند. همچنین، سیستم‌های برقی نیز باید با ایمنی و سالم عمل کنند تا از هرگونه خطر برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی جلوگیری شود.
.

مصالح مورد استفاده در اجرای نمای خشک

در اجرای نمای خشک، انتخاب مصالح مرغوب و مناسب اهمیت ویژه‌ای دارد، چرا که این مصالح علاوه بر تأثیرگذاری بر زیبایی بصری ساختمان، نقش مهمی در افزایش امنیت، دوام و عملکرد کلی سازه دارند. مصالح استفاده شده در نمای خشک باید قابلیت‌هایی نظیر مقاومت در برابر عوامل جوی، استحکام مکانیکی، عایق‌بندی حرارتی و صوتی و همچنین توانایی در حفظ و ارتقاء هویت زیبایی‌شناسی ساختمان را داشته باشند.

در ادامه، به بررسی دقیق‌تر چند نمونه از مصالح رایج و کاربردی در اجرای نمای خشک می‌پردازیم:
1) سرامیک خشک پرسلانی: این متریال به دلیل مقاومت بالا در برابر عوامل جوی، رطوبت، حرارت و خراش، یکی از محبوب‌ترین انتخاب‌ها برای نمای خشک است. سرامیک‌های پرسلانی به روش‌های نوین تولید شده و در رنگ‌ها و بافت‌های متنوعی عرضه می‌گردند که امکان ایجاد طرح‌های مختلف زیباشناختی را فراهم می‌آورند.
2‌ ورق آلومینیوم کامپوزیت: ورق‌های کامپوزیت آلومینیوم به دلیل وزن سبک، دوام بالا و قابلیت انعطاف‌پذیری عالی، انتخاب مناسبی برای نمای ساختمان‌ها هستند. این متریال مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و تغییرات جوی بوده و قابلیت نصب آسان و سریعی دارند. علاوه بر این، تنوع رنگ و بافت در ورق‌های کامپوزیت امکان پذیر است که به طراحان اجازه می‌دهد تا خلاقیت‌های بصری گوناگونی را به نمایش بگذارند.
3) کرتین وال: سیستم‌های کرتین وال به صورت پنجره‌های بزرگ شیشه‌ای عمل می‌کنند که امکان ایجاد نمای شیشه‌ای گسترده و شفاف را فراهم می‌آورند. این تکنولوژی نه تنها زیبایی و دید وسیعی را به ساختمان می‌بخشد بلکه با استفاده از شیشه‌های عایق و فریم‌های مقاوم، عملکرد حرارتی و صوتی ساختمان را بهبود می‌بخشد.
4) ترمووود و سایر مواد چوبی: استفاده از چوب در نمای خشک، به ویژه در صورت استفاده از چوب‌های ترمو تیتر شده که مقاومت بیشتری در برابر رطوبت و تغییرات دمایی دارند، می‌تواند جلوه‌ای گرم و طبیعی به نما ببخشد. ترمووود با فرآیند حرارتی خاصی تولید می‌شود که باعث می‌شود چوب برای استفاده در فضای بیرونی مناسب‌تر شود.
علاوه بر مصالح فوق، استفاده از سنگ‌های طبیعی و مصنوعی، شیشه‌های رنگی و متال هالیدها نیز می‌توانند در طراحی نمای خشک کاربرد داشته باشند. انتخاب مصالح باید با توجه به موقعیت جغرافیایی ساختمان، شرایط آب و هوایی، معیارهای زیبایی‌شناختی و بودجه موجود انجام شود. همچنین، آزمایش‌های استاندارد بر روی مصالح انتخابی برای تایید عملکرد و دوام آنها در شرایط مختلف ضروری است.

مزایای اجرای نمای خشک

صرفه‌جویی در زمان در هر کاری حرف اول را می‌زند، شاید تصورش سخت باشد که بدانید اجرای نمای خشک تا %۵۰ از هدر رفتن زمان جلوگیری می‌نماید.
1) سرعت اجرا: اجرای نمای خشک به دلیل عدم نیاز به ملات و زمان خشک شدن آن، سرعت بالایی دارد و زمان اجرای ساختمان را کاهش می‌¬دهد. این روش اجرای بنا توانسته تأثیر مستقیمی بر زمان اجرا و به اتمام رساندن پروژه بگذارد. این نماها با سازه‌های فلزی بر روی سازۀ اصلی نصب می‌شوند که قادرند سرعت، کیفیت، ایمنی و طول عمر را یکجا با هم ارائه نمایند.
2) کاهش هزینه‌¬ها: استفاده از مصالح سبک¬تر و کم¬‌هزینه¬‌تر در نماهای خشک، هزینه‌ های ساخت و نگهداری را کاهش می¬‌دهد.
3) وزن سبک: نماهای خشک به دلیل استفاده از مصالح سبک¬تر، وزن کمتری دارند و این موضوع می¬‌تواند بر تحمل سازه و همچنین هزینه¬‌های حمل و نقل تأثیر بگذارد.
4) مقاومت به تغییر دما و فشار وارده: مصالح به‌کاررفته در طراحی‌های سنتی با تغییر دماهای ناگهانی یا فشارهای وارده کیفیت خود را از دست‌داده، خرد و یا جدا می‌شوند، امّا امروزه هماهنگی مصالح در تمام لایه‌های به‌کاررفته مقاومت بالایی را برای نماها به ارمغان آورده است.
5) انعطاف¬‌پذیری طراحی: نماهای خشک از طرح¬‌ها و الگوهای مختلفی استفاده می¬کنند و این امکان را به طراح می¬‌دهد تا نمایی منحصر به فرد و با ظاهری زیبا را برای ساختمان خلق کند.
6) حفظ محیط زیست: عدم نیاز به مصرف زیاد آب و ملات در اجرای نماهای خشک می¬‌تواند به حفظ محیط زیست کمک کند و مصرف منابع طبیعی را کاهش دهد.
به طور کلی اجرای نمای خشک یک روش نوآورانه و مدرن در زمینه ساختمان است که باعث می¬‌شود ساختمان¬ها زیباتر به نظر بیایند. در اجرای نماهای خشک به خاطر محاسبات دقیق و اصولی که از همان بدو طراحی انجام می‌گردد به یک طراحی مهندسی می‌توان دست پیدا کرد و از هدر رفت مصالح به‌طور کامل جلوگیری نمود.

تولید صنعتی مصالح به خاطر اندازه‌گیری‌های دقیقی که در آن‌ها صورت می‌گیرد، کیفیتی مثال‌زدنی را به نمایش می‌گذارند.

در این نوع طراحی به دلیل وجود رگلاژ برای تنظیم یا تعویض تکه‌های معیوب یا صدمه‌دیده با مشکل تخریب‌های وسیع مواجه نخواهیم شد.

اجرای نمای خشک در جنبه­ های مختلف کاری

در اینجا قصد داریم بگوییم بر سایر عوامل مهم در ساخت تاثیر نمای خشک چیست. در اجرای نمای خشک به خاطر کاهش وزن اسکلت در اجرای نما نیز با کاهش وزن چشمگیری مواجه خواهیم بود که این علاوه بر بالا بردن مقاومت ساختمان بر کاهش قیمت تمام‌شده اجرا نیز اثر مستقیم می‌گذارد. امکان بازیافت مصالح به‌کاررفته در طراحی نمای خشک از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این نماها می‌باشد. از طرفی تمامی قطعات این نماها به‌طور جداگانه قابل تعمیر می‌باشند. ازاین‌رو هزینۀ کم تعمیرات آن نیز قابل‌توجه است.

همچنین زیرسازی اجرای نمای خشک مانند هر نمای دیگری به عواملی چون نوع استفاده و کاربری، مکان و منطقه‌ی اجرای ساختمان و… بستگی دارد که در هنگام اجرای آن باید مورد محاسبه قرار گیرند.

یکی دیگر از مزایای اجرای نمای خشک که در کشورهای دیگر بیشتر به عنوان نماهای تهویه شونده شناخته می شود در بازسازی نمای ساختمان های موجود می باشد. به طور مثال با مراجعه به این مقاله می توانید موضوع بازسازی نما با نمای خشک یا تهویه شونده رع مطالعه نمایید.

Rehabilitation with ceramic ventilated façade

نحوه اجرای نمای خشک

آیا می¬دانید مراحل اجرای نمای خشک چیست؟ اجرای این نما به عنوان یک رویکرد نوین و موثر در صنعت ساخت‌وساز، مراحل متعددی دارد که باید با دقت و مهارت اجرا شوند:
1) بررسی و طراحی: پیش از هر اقدامی باید یک طراحی دقیق و حرفه‌ای از نمای ساختمان انجام شود. این شامل تعیین ابعاد، انتخاب متریال مناسب مطابق با شرایط آب و هوایی و زیبایی‌شناسی مورد نظر است. در این مرحله توجه به جزئیات و بررسی دقیق نوع نما و شرایط ساختمان اهمیت بالایی دارد.
2) زیرسازی فلزی: پس از طراحی، نوبت به اجرای زیرساخت‌ها می‌رسد. این شامل نصب نبشی‌های آلومینیومی با ضخامت مناسب بر روی اسکلت ساختمان است. استفاده از بال نبشی و پیچ‌های شیروانی برای تقویت ساختار و اطمینان از استحکام و دوام نما ضروری است.
3) سپری: در این مرحله لوله‌های آلومینیومی که به نام سپری شناخته می‌شوند، نصب می‌گردند. نقش این لوله‌ها جلوگیری از لرزش و افزایش استقامت نما در برابر عوامل بیرونی است. تنظیم ارتفاع مناسب بین طبقات و تضمین استحکام کلی سازه از جمله نکات کلیدی در این بخش است.
4) نصب سپری هادر: این قسمت شامل نصب یک لایه حفاظتی بر روی سپری‌ها می‌باشد تا از ورود آب و رطوبت به داخل ساختمان جلوگیری به عمل آید. این امر محافظت از ساختمان در برابر عوامل محیطی را تضمین می‌کند.
5) نصب نما: پس از آماده‌سازی کامل زیرساخت‌ها، نصب پانل‌ها یا ورق‌های نمای خشک، مانند سرامیک، کرتین وال یا ترمووود آغاز می‌شود. این مرحله باید با رعایت دقت فراوان به منظور تضمین کیفیت و دوام نما انجام شود.
6) پایان کار و تمیزکاری: در پایان باید تمیزکاری و بازرسی‌های نهایی را به دقت انجام داد. این شامل پاک کردن هرگونه لکه، بررسی دقیق درزها و اطمینان از صحت اتصال قطعات به یکدیگر است.
به یاد داشته باشید که هر نوع نمای خشک ممکن است نیازمند توجه خاص و روش‌های اجرایی متفاوتی باشد. بنابراین مشورت با یک مهندس یا کارشناس متخصص پیش از شروع کار برای اطمینان از اجرای صحیح و ایمن پروژه ضروری است.